راه های کاهش فشار روانی در محیط کار

کارگران و کارمندان و به طور کلی همه کارکنان سازمانها با فشارهای روانی در محیط کار روبه‌رو هستند. این فشارها در موارد زیادی سبب اختلال در زندگی و حیات روزمره کارکنان شده و گاهی سلامت و وضع جسمانی آنها را به خطر می‌اندازد.در زندگی امروزه نمی‌توان فشارهای روحی و روانی حاصل از وقایع روزمره زندگانی را به طور کلی حذف و کنار گذاشت. بهتر است راههای مواجهه و مقابله با آنها را آموخت تا شدت پیدا نکرده، و به افسردگی و درماندگی تبدیل نشود.در ضمن مطالعات نشان می‌‌دهد کارمندانی که محیط کاری آنها پر از فشار روانی است، در طول کار روزانه با فشارخون بالا روبرو هستند. فشارخون بالا عامل مهم ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق در مدت زمان‌ طولانی است.این مطالعات که بر روی حدود 300 کارمند یک شرکت شیمیایی انجام شد، نشان می‌دهد که این کارمندان از فشارخون مناسب در تمام مدت کار برخوردار بودند. این افراد که بین سنین 55- 18 سال داشتند، تحت آزمایشات پزشکی قرار گرفتند و به سوالات طرح شده در خصوص درجات مختلف فشارروانی ناشی از کارشان پاسخ دادند.بر این اساس، این کارمندان تحت آزمایش‌های روانی رایانه‌ای نیز قرار گرفتند و پژوهش‌گران درجات فشارخون شرکت‌کنندگان را در هنگام استراحت و در طول آزمایشات روانی اندازه گرفتند.این تحقیق با اشاره به اینکه 70 نفر از شرکت‌کنندگان به طور اتفاقی انتخاب شدند تا نمایشگرهایی را برای ارزیابی 24ساعته فشارخون به همراه داشته باشند، می‌افزاید: 20 درصد نتایج این ارزیابی حاکی از وجود درجات بالای فشار کاری بوده است.

بر اساس این گزارش این دسته از کارمندان با فشارخون دیاستولیک بیشتری نسبت به دیگر همکاران خویش و در طول روز کاری روبرو بودند. بر این اساس، عدد فشار خون دیاستولیک افراد تحت آزمایش خارج از محل کار، کمتر از این میزان بود.

فشار روانی در محیط کار و کاهش فشار روانی در محیط کار

مهارت کنترل فشار روانی در میان مهارت‌های زندگی نقش برجسته‌ای دارد، زیرا در زندگی های امروزی میزان فشارهای روانی را نمی‌توان به صفر رساند اما می‌توان آنرا کنترل و مقابله و یا حتی با آن کنار آمد یعنی نیازمند مدیریت مناسب می باشد و مهمتر اینکه در بعد روان‌ شناختی نیز ادامه فشارهای روانی، بهداشت روانی افراد را بطور جدی در معرض خطر قرار داده و باعث فرسودگی می گردد. هر چند نباید از یاد برد که تا حدی، اینگونه فشارها برای ایجاد انگیزه، تحرک و تلاش در انسان ضروری می باشد.

طبق تعریف فشار روانی عبارت است از هر موقعیتی که فرد مجبور شود سازگاری معمول خود را تغییر دهد. در رابطه با فشار روانی در محل کار عوامل محیطی، عوامل فردی و عوامل سازمانی با هم تعامل دارند و با توجه به اینکه عموماً از هرگونه تغییرات در شغل و یا محل کارتان ایجاد می شود، توجه به سه شاخص ضروری است:

1- منبع فشارهای روانی

2- شناخت راه‌های تاثیر فشارهای روانی بر فرد

3- چگونگی کنترل آثار فشارهای روانی

برای کاهش فشار روانی در محیط کار چه کنیم؟

▪ دیدگاههای خودتان را بررسی کنید:

اختصاص نیم ساعت از روز برای انجام کار لذت‌بخش باعث می‌شود که جان و نیروی تازه‌ای بگیرید. مخصوصاً در روزهای تعطیل، کارهای روزمره را به کنار بگذارید و سری به دوستان و خویشاوندان خود بزنید.

▪ نفسهای عمیق بکشید:

کشیدن نفس عمیق به نحوی که ریه‌ها کاملاً پر شود و عمل رساندن اکسیژن حیاتی به مغز سریع‌تر صورت گیرد. به این منظور از راه بینی آهسته و عمیق نفس بکشید و حس کنید که این هوا در تمام بندبند وجودتان جریان می‌یابد سپس به مدت طولانی هوا را بیرون بدهید. ضمن انجام این کار بگذارید هرچه هوا هست بیرون بیاید تا شکمتان تخت شده و آه بکشید. باید تصور کنید هوایی که تنفس می‌کنید احساس آرامش و آسایش را برای بدنتان به ارمغان می‌آورد و هنگام بازدم به این فکر باشید که چگونه فشار عصبی برطرف می‌شود.

▪ خنده‌کنان تنش‌زدایی کنید:

خنده‌ای که از ته دل باشد، ماهیچه‌ها را شل کرده فشار خود را کاهش می‌دهد. هورمون‌های تنش‌زا را متوقف ساخته و دستگاه ایمنی را هم تقویت می‌کند.

▪ چای سبز فشار روحی را کاهش می‌دهد:

قهوه، ادویه، کاکائو که سرشار از مواد پنهانی کافئینی هستند، محرکهایی هستند که دستگاه عصبی را تحریک کرده و می توانند شما را نسبت به فشار روانی مستعدتر سازند. بنابراین پزشکان مصرف مواد کافئین‌دار را منع می‌کنند. موقعی که به ماده محرک خفیفی نیاز داریم خوردن چای سبز بسیار مفید است و دارای ماده کافئین مانندی به اسم "تی‌اوفیلین" است.

▪ از فشار کاری خود بکاهید:

یکی از عوامل عمده تشویش، داشتن برنامه سنگین و فشرده کاری است. برای مقابله با این عامل بوجودآورنده فشار روانی شما می‌توانید برنامه‌ای برای خود بچینید که از آن ایمن بمانید و هر روز به مدت نیم ساعت دست از کار بکشید.

▪ زندگی در زمان حال:

افراد وقت بسیار زیادی را صرف ناراحتی از رخدادهای تلخ و ناگوار گذشته یا نگرانی از آینده می‌کنند؛ رمز کاهش فشار روانی این است که یاد بگیریم از نظر احساسی و عاطفی چگونه در زمان حال زندگی کنیم. به نظر پزشکان، آرامبخش‌ترین آیین مذهبی هنگامی است که هر روز صبح عبادت کنید و نماز بخوانید، عبادت و راز و نیاز با پروردگار تاثیر هورمونهای ایجاد فشار روانی همچون آدرنالین و نور آدرنالین را در بدن تقلیل می‌دهد.

▪ تمرینات آرام‌بخش (ریلکسیشن) انجام دهید:

این تمرینات می‌تواند در کل عضلات یا در برخی از عضلات صورت گیرد. برای مثال برای افرادی که ساعات زیادی از روز را پشت‌میز می‌گذرانند، این تمرینات آرام‌بخش مفید به نظر می‌رسد. روزی ۱۵ الی ۲۰ دقیقه را صرف انجام تمرینات سفت و شل کردن عضلات بدن خود بکنید این عمل را بهتر است از قسمت‌های پایین بدن از نوک انگشتان پا شروع کرده و به قسمتهای سروگردن برسانید.