اختلال فشار روانی پس آسیبی

اختلال فشار روانی پس آسیبی یااختلال استرس پس از سانحه (انگلیسی جه: Posttraumatic stress disorder) (به صورت مخفف: PTSD)، نشونگونی هسه که پس از موشاهده، تجربهٔ موستقیم و یا بشدوسن اتا عامل استرس‌زا و آسیب‌زای شدید روی دنه که تونه مونجر به بمردن واقعی یا تهدید به بمردن یا وقوع اتا سانحهٔ جدی باشه.

بیمار نسبت به این تجربه هون احساس ترس و درماندگی کنه، اغلب رفتارای آشفته و حاکی از بیقراری واکنش نشون دنه و مدام تلاش کنه از یادآوری رویداد و سانحه اجتناب هکنه. حوادثی همچون سوءاستفاده جنسی، تصادف، سوانح طبیعی مانند زلزله، جنگ و... به طور کلی افرادی که چنین رویدادایی ره تجربه ‌کننه حتا در مورد وچون، ویشتر از این که اما بتونیم تجربهٔ اونا ره تصور هکنیم و احساسات اونا ره درک هکنیم از اون واقعه رنج ورنه. همین امر وجه تمایز استرس پس از سانحه با سایر حوادث زندگی هسه (استرس بیش از حد طبیعی به حادثه).

 

اگرچه اغلب مردم (۵۰ تا ۹۰٪) اتا رویداد خله تنش زا ره تا پایان عمر به یاد دارنه ولی فقط ۸٪ اونا به PTSD مبتلا بوننه. اینتا بیماری در دوران بعد از جنگ خله شایع هسه (مانند جنگ ویتنام، عراق، ایران، بوسنی هرزگوین و افغانستان)و همینتی در اثر اتفاقات موهم زندگی مانند بمردن اتا عزیز یا طلاق و جدایی و ضربه‌های عاطفی احتمال ابتلا به اینتا بیماری ویشتر هسه. به نظر رسنه زمینه ژنتیکی، نژاد و دوران وچگی در ایجاد اینتا بیماری موثر هسنه.

علائم اختلال فشار روانی پس آسیبی

۱) ناآرومی و بی‌قراری، رفتارای پرخاشگرونه، احساس بیزاری از دیگرون.

۲) گوشه‌گیری و موشکلات در روابط بین فردی به سختی انس بیتن با دیگرون.

۳) احساس گناه و شرمزدگی، بی‌احساسی و فقر هیجانی که از طریق جمع هکردن خد و انقباض عضلات صورت گیرنه.

۴) واپس‌روی‌های رشدی (بازگشت به رفتارای اولیه وچگی، شو‌اداری ، شست بچوِسن و...)

۵) رفتارای تهییجی و برانگیختگی خله زیاد (حالت گوش به زنگ بین که به محض روبرو بین با محرک تنش‌زا شوکه بونه.)

۶) اختلال خو، کابوس و خوهای ترسناک (رویاهای هولناک بدون محتوای موشخص).

۷) اجتناب از افکار و احساسات و حتا جاهونی که وقایع ناخوشایند ره یادآوری کنه.

۸) تکرار خاطره‌های آسیب‌زا از قبیل مزاحمت، تجاوز و... ذهن دله.

۹) تمایل به کا بکردن تکراری پیرامون حادثه‌ای که تجربه هکردنه (درمورد وچون).

۱۰) اختلال در کار روزانه، موشکلات در تمرکز و آموزش.

البته همه اینا ونه سه شرط موهم دیگر ره نیز به همراه داشته باشه؛

الف. فرد ونه در معرض اتا رویداد پر تنش قرار بیته باشه.

ب. فرد ونه مورتب به یاد اینتا رویداد دکفه و بازخورد داشته باشه.

ج. علائم ونه ویشتر از اتا ماه طول بکشه.

درمان

فرآیند درمان بیمار مبتلا به PTSD تلفیقی از دِ رویکرد شناختی رفتاری مداخلات رفتاری شامل: آموزش نحوهٔ مواجهٔ موثر با ترسا، اجتناب از اماکن یا افرادی که وقایع ره یادآوری کننه، هسه؛ همچنین استفاده از روشای آروم بخش و پذیرش احساسات بیمار در کاهش نشانگون استرس پس از سانحه موثر هسه.

اگر علایم فوق ویشتر از اتا ماه تداوم پیدا هکنه و منجر به اختلال در عملکرد کلی بیمار (شغلی، تحصیلی، رفتاری و...) بوه ونه نسبت به درمون اون اقدام هکردن. درمون وسه دارویی از داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین مانند فلوکستین، ضدافسردگیهای سه حلقه‌ای مانند ایمی پرایمن، سیتالوپرام، پروپرانولول و کلونیدین استفاده بونه.