اختلال جسمانی شدن

مشخصه اختلال جسمانی شدن وجود علائم متعدد جسمی‌ است که هیچ گونه توضیح طبی و آزمایشگاهی برای آنها نمی‌توان یافت. اسامی‌قبلی بیماری عبارتند از: هیستری یا سندرم بریکه. بیماری قبل از ۳۰ سالگی شروع می‌شود و سیری مزمن دارد. به طوری‌که چندین سال طول می‌کشد و در ضمن آن بیمار مراجعات متعدد پزشکی دارد. لازم به ذکر است اختلال جسمانی شدن از دسته اختلالات شبه جسمی میباشد.

بررسی اختلال جسمانی شدن

دوره‌های اوج علائم یا پیدایش علائم جدید معمولا ۹- ۶ ماه و دوره‌های کاهش علائم نیز حدود ۱۲- ۹ ماه طول می‌کشد و کمتر دیده شده است که بیمار در فاصله یک سال مراجعه پزشکی نداشته باشد.

این بیماران از طبیبی به طبیب دیگر مراجعه می‌کنند. تمایلی به مصرف مفرط داروها دارند و به صورت سوءاستفاده‌کننده از دارو درمی‌آیند.

شیوع  اختلال جسمانی شدن در جمعیت کلی ۵/۰- ۱/۰ درصد است. بیماری در زنان ۵ تا ۲۰ برابر از مردان شایع‌تر است. در طبقات اجتماعی پایین و افراد کم‌سواد شایع‌تر است. شایع‌ترین سن شروع بیماری ۱۳- ۹ سالگی است.

نیمی ‌از مبتلایان، یک اختلال روانی همراه نیز دارند. اختلالات شخصیتی شایع در این افراد عبارتند از دوری‌گزینی، پارانوئید، خودشکن و وسواس جبری.

علت اختلال جسمانی شدن

علت اصلی این بیماری ناشناخته است. برخی بیماری را نتیجه موارد زیر می‌دانند:

اجبار در انجام کاری که فرد تمایلی به آن ندارد.

ابراز هیجانات از طریق علائم جسمی‌(نظیر عصبانی بودن از همسر).

پیدایش علائم جسمی‌ به عنوان نمادی از احساسات و عقاید درونی فرد.

روانکاوان، علائم را جایگزینی برای تکانه‌های غریضی فرونشانده شده می‌دانند. طرفداران نظریه‌های رفتاری معتقدند که در سابقه این افراد معمولا مواردی چون آموزش‌های غلط والدین، حمایت‌های بی‌ثبات دوران کودکی، عوامل اجتماعی- فرهنگی و قومی‌ و مورد سوءاستفاده جسمی ‌واقع شدن وجود دارد.

شایع‌ترین علائم جسمی اختلال جسمانی شدن ‌عبارتند از:

تهوع

استفراغ

اشکال در بلع

درد دست‌ها و پاها

تنگی نفس بدون ارتباط با فعالیت

فراموشی و شایع‌ترین علائم روانپزشکی

اضطراب و افسردگی

هستند. از موارد دیگر می‌توان اختلال شخصیت ضداجتماعی و نمایشی و سوء مصرف الکل و داروها را نام برد.

سابقه پزشکی این بیماران بسیار مبهم و پیچیده است و در آن جراحی‌های متعدد به چشم می‌خورد. بیمار در مورد سابقه بیماری‌ اش بسیار اغراق‌آمیز و پرآب و تاب و بدون رعایت مسائل زمانی صحبت می‌کند.

این بیماران افرادی وابسته، خودمحور، خواستار تمجید و تعریف و استاد در بازی دادن دیگران به شمار می‌روند.

مشکلات زناشویی، شغلی، اجتماعی در این‌ بیماران شایع‌تر است و اغلب رفتار فریب‌ دهنده‌ای دارند.

معیارهای تشخیصی اختلال جسمانی شدن

 سابقه شکایات جسمانی متعدد که قبل از ۳۰ سالگی شروع شده چندین سالی دوام یافته و منجر به درمان‌جویی یا اختلال قابل ملاحظه در عملکرد اجتماعی – شغلی یا سایر زمینه‌های مهم گردیده است.

– هر یک از معیارهای زیر باید موجود بوده و علائم منفردا باید زمانی در سیر اختلال روی دهند.

چهار علامت درد، مربوط به ۴ محل یا کارکرد مختلف از قبیل: سر، شکم، کمر و…

دو علامت معدی – روده‌ای به غیر از درد مثل تهوع، استفراغ و نفخ.

یک علامت جنسی به غیر از درد مثل: عدم نعوذ.

یک علامت نورولوژیک کاذب نظیر: کوری، کری، دوبینی، فقدان حس.

راه های درمان اختلال جسمانی شدن

– این بیماران بهتر است که همواره تحت نظر یک پزشک باشند. ملاقات‌های منظم یک‌ ماهه که کوتاه بوده و شامل معاینه فیزیکی و توجه به علائم جدید باشد، روش خوبی در برخورد با این افراد است.

– روان درمانی فردی و گروهی در سازگار شدن با علائم و بیان احساسات و هیجانات درونی به بیمار کمک می‌کند.

– تجویز دارو باید به دقت صورت گیرد. چون این افراد از نظر مصرف منظم و صحیح دارو قابل اعتماد نیستند.

اختلال خودبیمار انگاری

اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis) از دسته اختلالات شبه جسمی میباشد و به ترس یا باور بیمارگونه از مبتلا بودن به یک بیماری جدی در حالی که چنین چیزی وجود ندارد اطلاق می‌شود.این حالت منجر به نگرانی شدید بیمار و در نتیجه اختلال در عملکرد شخصی، اجتماعی و شغلی می‌گردد.

بررسی اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis)

راه های تشخیص بیماری از روی چهره

مرد و زن به نسبت مساوی مبتلا به این اختلال می‌گردند.

شایع‌ ترین سیر شیوع ۳۰- ۲۰ سالگی است. این اختلال در سیاهپوستان شایع‌تر است.

در این بیماران مبتلا به اختلال خود بیمار انگاری آستانه تحمل ناراحتی‌های جسمی ‌کمتر از افراد عادی است.

در نتیجه احساس‌های جسمی‌ خود را شدیدتر از حد معمولی ابراز می‌دارند.

مثلا چیزی که افراد معمولی به عنوان فشار شکمی ‌یا نفخ شکم ابراز می‌دارند.

این افراد به عنوان درد شکم عنوان می‌کنند. این بیماران دائما در فکر این هستند که مبتلا به یک بیماری خاص که هنوز کشف نشده هستند.

علی‌رغم نتایج آزمایشگاهی منفی و سیر خوشخیم بیماری و توصیه‌های پزشک، این فکر از بین نمی‌رود.

در این اختلال هر عضو یا دستگاه بدن ممکن است درگیر شود.

دستگاه گوارش، قلب و عروق بیش از همه تاثیرپذیرند.

براساس نظریه یادگیری اجتماعی، علائم این بیماری راهی است برای فرار از مشکلات غیرقابل حل، تعهدات زیان‌آور، وظایف محوله و مورد انتظار روزمره.

روان‌شناسان اختلال خود بیمار انگاری را نوع تغییر یافته اختلالات روانی به خصوصی اختلالات افسردگی و اختلال اضطرابی می‌دانند که به آن افسردگی ماسکه نیز می‌گویند.

اختلال جسمانی شدن

برخی از روان‌شناسان علت بیماری را جابه‌جایی و تبدیل تمایلات تهاجمی ‌و پرخاشگرانه به شکایات جسمی ‌می‌دانند.

به بیان دیگر، بیماری به عنوان دفاعی در برابر احساس گناه، احساس ذاتی بد بودن و کاهش اعتماد به نفس در نظر گرفته می‌شود.

علائم جسمی ‌تنبیهی به خاطر اشتباهات، خطاهای گذشته و احساس گناهکار بودن به حساب می‌آید.

معیارهای تشخیص اختلال خود بیمار انگاری

اشتغال ذهنی با ترس از ابتلا به یک بیماری جدی و مهم براساس تعبیر نادرست علائم جسمی‌ توسط شخص.

اشتغال ذهنی شخص علی‌رغم ارزیابی‌های طبی مناسب و اطمینان بخشیدن به او ادامه می‌یابد.

باورهای ذهنی شخص به نگرانی و هذیان در رابطه با ظاهر جسمانی محدود نمی‌شود.

اشتغال ذهنی بیمار موجب بروز ناراحتی یا اختلال بارز در عملکرد اجتماعی- شغلی یا سایر زمینه‌ها گردد.

طول مدت اختلال حداقل ۶ ماه باشد.

اشتغال ذهنی بیمار را نمی‌توان با یک بیماری روانی یا یک اختلال شبه جسمی‌ دیگر به گونه بهتری توجیه کرد.

درمان اختلال خود بیمار انگاری

درمان انتخابی برای این اختلال گروه‌ درمانی است. استفاده از داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب نیز در این بیماران مفید است.

اختلال خود بیمار انگاری (hypochondriasis) به صورت دوره‌هایی تکرار می‌شود که از چند ماه تا چند سال طول می‌کشد.

یک دوم تا یک سوم بیماران نهایتا بهبود می‌یابند.

کودکان مبتلا نیز تا اوایل نوجوانی یا جوانی بهبود خواهند یافت.

اختلال درد

در بررسی اختلال درد که از زیر مجموعه های اختلالات شبه جسمی میباشد باید گفت وجود درد در یک محل یا بیشتر که نتوان آن را به طور کامل وابسته به یک اختلال طبی یا عصبی غیرروانی دانست. به همراه درد، بیمار دچار درماندگی هیجانی و اختلال در عملکرد می‌باشد و در ضمن می‌توان درد را وابسته به عوامل ایجادکننده روانی دانست. این اختلال قبلا تحت عنوان « اختلال درد شبه جسمی » ‌نامیده می‌شد و به نام «درد روانی» نیز نامیده می‌شود.

بررسی اختلال درد

درد این بیماران را نمی‌توان با اختلالات خلقی – اضطرابی یا پسیکوتیک به گونه بهتری توجیه کرد و درد بیمار واجد معیارهای درد زمان مقاربت  نمی‌باشد.

اختلال درد در زنان دو برابر مردان است. این اختلال شایع‌ترین سن بیماری دهه‌های چهارم و پنجم زندگی است.

بیماری در کارگرانی که به کارهای سخت و طاقت‌فرسای جسمی ‌اشتغال دارند، بیشتر دیده می‌شود که شاید علت آن جراحات وارده به بدن افراد می‌باشد. اختلالات افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد در اعضاء خانواده این افراد شایع‌تر می‌باشد.

روانکاوان علت بیماری را تظاهر عقده‌های روانی درونی فرد به صورت درد جسمانی می‌دانند. گناهکار بودن و مهار حالت‌های تهاجمی‌ را نیز علت دیگری در ایجاد بیماری می‌دانند.برخی از بیماران که دردهای غیر قابل درمان دارند، افرادی هستند که همیشه خود را سزاوار رنج کشیدن می‌دانند

درد در این افراد می‌تواند به عنوان روشی برای رسیدن به یک عشق، تنبیهی در ازای یک کار اشتباه، تاوانی در مقابل انجام گناه و پاسخی برای احساس ذاتی بد بودن باشد.

اختلال خود بیمار انگاری

مکانیسم‌های دفاعی عمده در این بیماران جابه‌جایی، وا پس زدن و همانندسازی می‌باشد. عده‌ای عوامل رفتاری را در ایجاد این بیماری دخیل می‌دانند.

بدین صورت که با ابراز درد، در صورت گرفتن پاداش، درد تشدید خواهد شد و در صورت عدم توجه، درد فروکش می‌کند. عوامل بین فردی نیز در سبب‌شناسی بیماری مطرح شده‌اند. نظیر وجود یک نفع ثانوی (مثلا تحکیم پایه‌های ازدواجی لرزان).

خصوصیات اختلال درد

این بیمارها ممکن است انواع مختلف درد از قبیل کمردرد، سردرد، درد غیر معمولی صورت، درد مزمن لگنی را تجربه نمایند. درد معمولا به طور ناگهانی شروع شده و در طی هفته‌ها یا ماه‌ها تشدید می‌شود.

این بیماران سابقه طولانی طبی نظیر مراجعات مکرر پزشکی و جراحی‌های متعدد دارند.

اختلال جسمانی شدن

خود بیمار نیز اکثرا اصرار بر انجام عمل جراحی داشته و اشتغال ذهنی شدید با درد دارد و همه بدبختی‌های خود را ناشی از آن می‌داند و ممکن است برای کاهش درد به الکل یا مواد دیگر روی آورد. این بیماری اغلب با افسردگی دیده می‌شود.

راه های درمان اختلال درد

مهم‌ترین اقدام درمانی در برخورد با این بیمارها کنار گذاشتن علل طبی درد می‌باشد. در این بیمارها درد روانی است و با داروهای ضد درد و منحرف ساختن توجه بیمار حتی موقتا نیز کمتر نمی‌شود.درد این بیمارها را هیچگاه نباید یک درد غیرواقعی محسوب کرد. داروهای ضد افسردگی معمولی ( سه حلقه‌ای) و سروتونرژیک در درمان بیماری موثرند. روش‌های مختلف رفتاردرمانی و روان‌درمانی نیز موثرند.   

اختلال خود زشت انگاری

اختلال بدشکلی بدن که از دسته اختلالات شبه جسمی میباشد عبارت است از اشتغال ذهنی به یک نقص در ظاهر بدن (نظیر بینی بدشکل یا بزرگی انگشتان) یا یک نقص جزئی که سبب نگرانی واضح یا اختلال در عملکرد شخصی، اجتماعی یا شغلی بیمار شود.  قبلا این بیماری تحت عنوان «دیس مورفو فوبیا» خوانده می‌شد. اختلال Body dysmorphic یا اختلال خود زشت انگاری یک اختلال ذهنی است که فرد نمی تواند در مورد عیب یا عیوب ظاهری خود فکر نکند – حتی نقص هایی که بسیار بسیار جزئی هستند و دیگران اصلا آن ها را مشاهده نمی کنند.اما فردی که چنین اختلالی دارد، می تواند چنان مضطرب و ناراحت شود که از قرار گرفتن در بسیاری از موقعیت های اجتماعی پرهیز کند.

اختلال خود زشت انگاری چیست؟

این بیماران قبل از مراجعه به روانپزشک بارها به متخصصین از جمله: پوست، داخلی یا جراح ترمیمی مراجعه کرده‌اند. بیمار از وجود نقص مثل چروک، ریزش مو، کوچکی پستان، لک‌های پوستی و نظایر آنها شکایت دارد.

شایع‌ترین سن این بیماری ۱۵ – ۲۰  سالگی است. در زنان مجرد شایع‌تر است. بیماری اغلب به همراه یک اختلال روانی دیگر دیده می شود. ۹۰ درصد همراه با افسردگی اساسی است.دلایل پیدایش این بیماری ناشناخته است. مسائل اجتماعی و فرهنگی در پیدایش بیماری مؤثرند و طرفداران نظریات روان‌پویایی، بیماری را در نتیجه منعکس شدن عقده‌های درونی – هیجانی یا جنسی به صورت علائم جسمی می‌دانند.هنگامی که فردی دارای اختلال خود زشت انگاری نسبت به بدن خود است، شاید ساعت ها در روز در آیینه خود را برانداز کند و نسبت به ظاهرش اضطراب و نگرانی داشته باشد.توجه و دقت به نقوص بدن و انجام این رفتار های تکراری موجب ناراحتی بسیار زیاد شده و انجام بسیاری از وظایف روزانه را با مشکل مواجه می سازد.

همچنین ممکن است محصولات و لوازم آرایشی بسیار مختلفی را برای پوشاندن عیب خود استفاده کنید.

پس از انجام این کار ممکن است تا مدتی به صورت موقتی احساس رضایت کنید اما اغلب این شرایط دائم نیست و دوباره به آن حالت باز خواهید گشت و به دنبال دیگر محصولات خواهید بود تا نقص تان را بپوشانید.

درمان اختلال خود زشت انگاری می تواند شامل درمان های ذهنی و دارویی باشد.

خصوصیات بالینی اختلال بدشکلی بدن

شایع ترین اشتغال ذهنی این بیماران مربوط به نقایص صورت می باشد. در سیر بیماری تعداد مناطق درگیر به طور متوسط ۴ قسمت می باشد. در طول یک دورهٔ بیماری مناطق درگیر ممکن است از جایی به جای دیگر تغییر مکان دهند.

یک سوم این بیماران به علت مسخره شدن در اجتماع خانه نشین می شوند. یک پنجم بیماران نیز اقدام به خود کشی می کنند.

از جمله علائم و نشانه های خود زشت انگاری می توان به این موارد اشاره کرد:

حساس بودن نسبت به عیوب ظاهری که در نظر دیگران بسیار جزئی هستند و یا قابل مشاهده نمی باشد.

اعتقاد عمیق به این که عیب بزرگی در ظاهر تان وجود دارد که شما را زشت کرده است.

اعتقاد به این که دیگران به عیب شما خیلی توجه می کنند و گاهی مورد تمسخر قرار می گیرید.

انجام رفتار های شدید و غیر قابل کنترل برای پوشاندن آن نقص – مانند نگاه کردن زیاد به آیینه و مراقبت بسیار زیاد از پوست.

تلاش برای پوشاندن زیاد آن نقص با استفاده از لوازم آرایشی و… .

مقایسه ی بسیار زیاد ظاهر خود با دیگران.

اطمینان حاصل کردن از دیگران در مورد ظاهر خود.

داشتن تمایلات کمال گرایانه.

اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی.

دقت کردن بسیار زیاد به ظاهر خود تا جایی که عملکرد تان در زندگی اجتماعی، محیط کار و مدرسه و دیگر مکان ها را تحت تاثیر قرار دهد.

شما ممکن است در مورد یک یا چند مورد از اعضای بدن خود دچار وسواس شده باشید. این وسواس فکری و دقت بر روی آن نقطه از بدن می تواند طی مدت زمان مختلف تغییر کند.

از جمله نقاطی از بدن که معمولا این افراد را دچار حساسیت و وسواس می کند شامل:

صورت شامل بینی، همه ی صورت، چین و چروک ها، جوش ها و آکنه ها، و سایر نقطه ضعف ها.

مو شامل ظاهر، نارک بودن مو، و طاسی.

پوست شامل ظاهر و تیرگی پوست.

سایز سینه ها.

سایر عضلات و سفتی ماهیچه ها.

اندام های تناسلی.

نگرش در مورد ظاهر و نوع اختلال خود زشت انگاری متفاوت است. شما ممکن است پس از مدتی متوجه شوید که نگرش تان در مورد ظاهر خود، اشتباه است و یا فکر کنید که درست است و کاملا متقاعد شوید.

اختلال خود زشت انگاری معمولا در نوجوانی شروع می شود و بسیاری از زنان و مردان را تحت تاثیر قرار می دهد. اختلال خود زشت انگاری در مورد عضلات بیشتر در مردان رخ می دهد.این اختلال به گونه ای است که این افراد فکر می کنند که عضلاتشان به اندازه ی کافی بزرگ و برجسته نمی باشند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

خجالت و شرمندگی ممکن است شما را از مراجعه به پزشک و درمان باز دارد . اما بهتر است در صورت مشاهده ی هر گونه علائم اختلال خود زشت انگاری ، با پزشک متخصص مشورت کنید.

اختلال خود زشت انگاری به خودی خود بهبود پیدا نمی کند و نباید آن را درمان نکرده باقی گذاشت زیرا می تواند باز گردد و یا بدتر، منجر به افسردگی، اضطراب و حتی رفتار های اعتیاد گونه نیز شود.

علل پیدایش اختلال خود زشت انگاری

علل خاصی برای اختلال خود زشت انگاری وجود ندارد. این اختلال نیز مانند بسیاری از دیگر اختلالات ذهنی  در نتیجه ی عللی همچون موارد زیر می باشد:

تفاوت های ذهنی: غیر نرمال بودن ساختار مغز و یا مشکلات شیمیایی اعصاب، در اختلال خود زشت انگاری تاثیر بسزایی دارند.

ژن: برخی بررسی ها نشان داده اند که اختلال خود زشت انگاری در افرادی که دارای سابقه ی خونی خانوادگی و یا اختلال وسواسی دارند شایع تر می باشد.

محیط: محیط، فرهنگ و تجارب زندگی تان می تواند در ابتلای شما به اختلال خود زشت انگاری بسیار تاثیر گذار باشند- بخصوص اگر شما از نظر اجتماعی و فرهنگی گرفتار ارزیابی منفی باشید و یا در کودکی بی توجهی و سوء استفاده را تجربه کرده باشید.

برخی عواملی که به نظر می رسد بر روی اختلال خود زشت انگاری تاثیر می گذارند شامل:

سابقه ی خانوادگی اختلال خود زشت انگاری و یا اختلال وسواسی رفتاری .

تجارب منفی در زندگی مانند اذیت و آزار در کودکی و یا شکست روحی.

ویژگی های شخصیتی مانند گمال گرایی.

فشار های اجتماعی و یا توقع زیبایی افراطی.

داشتن یک اختلال روانی دیگر مانند اضطراب یا افسردگی.

عوارض اختلال خود زشت انگاری

عوارض و مشکلاتی که با اختلال خود زشت انگاری در ارتباط می باشند شامل:

افسردگی شدید و یا اختلال خلق و خو.

فکر کردن و یا انجام رفتار خودکشی.

اختلالات تشویشی.

مشکلات دیگری همچون کندن پوست بدن.

اختلال وسواسی رفتاری.

اختلالات غذا خوردن.

مصرف مواد مخدر.

راه های پیشگیری از اختلال خود زشت انگاری

برای پیشگیری از اختلال خود زشت انگاری روش خاصی وجود ندارد؛ اما از آنجایی که این اختلال اغلب در دوران نوجوانی  شروع می شود، تشخیص و درمان زودهنگام آن بسیار حائز اهمیت است.

درمان طولانی مدت این اختلال نیز می تواند به جلوگیری از عود کردن دوباره ی آن کمک کند.

پس از ارزیابی هایی که برای تشخیص و درمان بیماری توسط پزشک انجام می شود، شما می توانید برای درمان بهتر به یک متخصص اعصاب نیز مراجعه کنید.

تشخیص اختلال خود زشت انگاری معمولا بر اساس موارد زیر می باشد:

ارزیابی روانی عوامل و فاکتور هایی همچون افکار و احساسات و تصورات منفی و وسواسی در مورد بدن و ظاهر خود.

سابقه ی شخصی، خانوادگی و اجتماعی.

علائمی که در مقاله ی راهنمای تشخیص و آمار اختلالات روانی توسط انجمن روانپزشکی آمریکا، ذکر و به چاپ رسیده اند.

روش درمان اختلال خود زشت انگاری

روش های درمانی اختلال خود زشت انگاری معمولا با ترکیب درمان های رفتاری شناختی و دارو می باشند.

روش درمانی رفتاری شناختی برای درمان اختلال خود زشت انگاری معمولا بر روی این موارد تمرکز دارد:

کمک به یادگیری افکار، احساسات و واکنش های منفی و تلاش در جهت بهبود آن ها.

چالش های افکار منفی در مورد تصور در مورد خود و یادگیری تفکرات واقع گرایانه و مثبت اندیشی.

آموزش رفتار های جایگزینی برای چک کردن بیش از حد آیینه و یا جست و جو برای اطمینان حاصل کردن از ظاهر خود.

آموزش دیگر رفتار ها به منظور بهبود سلامت ذهنی.

شما و درمانگر تان می توانید درمورد اهداف این روش ها با یکدیگر صحبت کنید تا یک درمان منحصر به فرد برای شما در نظر گرفته شود و مهارت هایی به شما آموزش دهد.

داروهای مورد نیاز

مؤثرترین داروها در درمان این بیماران، داروهای اختصاصی سروتونین (کلومیپرامین و فلوگزاتین) می‌باشند. در صورت وجود اختلال روانی همراه باید آن را درمان کرد.

با اینکه برای درمان اختلال خود زشت انگاری داروی خاصی به ثبت و تایید وزارت غذا و دارو نرسیده است، اما دارو هایی که برای درمان دیگر اختلالات همچون افسردگی استفاده می شوند، می توانند موثر باشند.بازدارنده های بازجوب سروتونین SSRIs: از آنجایی که اختلال خود زشت انگاری می تواند باعث بروز مشکلاتی در سروتونین های شیمیایی مغز شود، برای درمان آن می توان از دارو های SSRIs استفاده کرد. دارو های SSRIs به نظر می رسد که بیشتر از دیگر داروهای ضد افسردگی برای درمان اختلال خود زشت انگاری موثر باشند و وسواس ها و رفتار های تکراری شما را کنترل کنند.

دیگر دارو ها: در برخی موارد، علاوه بر دارو های SSRIs از دارو های دیگر نیز می توانید استفاده کنید اما مصرف دیگر دارو ها به نوع و علائم بیماری شما بستگی دارد.

سبک زندگی و درمان های خانگی

درمان اختلال خود زشت انگاری فقط باید با حکم و اجازه ی پزشک متخصص و زیر نظر او انجام شود. اما شما می توانید برای موثر واقع شدن این درمان ها، اقدامانی نیز انجام دهید. شامل:

پیروی از برنامه ی درمانی : به هیچ عنوان جلسات درمانی تان را پشت گوش نیاندازید – حتی اگر حس و حال آن را نداشته باشید. همچنین حتی اگر احساس بهبودی داشتید، بهتر است باز هم خودسرانه دارو هایتان را ترک نکنید زیرا در غیر این صورت بیماری دوباره عود خواهد کرد.

در مورد اختلال خود اطلاعات بدست آورید: بدست آوردن اطلاعات و دانش در مورد مشکل خود می تواند باعث تمرکز بیشتر شما بر رو روش های درمانی شود.

به علائم و هشدار ها توجه کنید: در مورد نشانه های احتمالی بیماری خود با پزشک متخصص مشورت کنید. بدین ترتیب اگر علائم اختلال تان عود کرد، می دانید که چگونه باید با آن رفتار کنید. اگر هر گونه تغییر را نسبت به علائم خود مشاهده کردید باید آن را با پزشک در میان بگذارید.

از مصرف مواد مخدر و الکل اجتناب کنید: استقاده از این مواد می تواند علائم بیماری شما را تشدید کند.

فعالیت داشته باشید: فعالیت های فیزیکی و انجام ورزش می تواند به از بین رفتن علائمی همچون افسردگی، استرس و اضطراب کمک کنند. پیاده روی کنید، بدوید، شنا کنید، گلدان هایتان را مرتب کنید و یا هر کار دیگری که از آن لذت می برید. با این حال برای درمان اختلال خود زشت انگاری، در هیچ کاری زیاده روی نکنید.

هیستری و شخصیت هیستریک چیست

o       هیستری هیجان غیرقابل کنترل و بیمارگونه است. هیستری و فرد هیستریک باشخصیت هیستریانیک تفاوت دارد.

o       هیستری واژه‌ای در طب یونان باستان به معنای هیجان و احساسات غیرقابل کنترل بود. در کاربرد روانپزشکی مدرن، هیستری به کار برده نمی‌شود و با دسته‌بندی‌های دقیق‌تر و علمی‌تر جایگزین شده است.

o       منظور از هیستری، حالتی در فرد است که اضطراب را به نشانه‌های بیماری تبدیل می کند که آن نشانه‌ها بعداً کم و بیش از بقیه شخصیت فرد هیستریک منتقل می‌شوند. برای مثال سربازی که اضطراب او در جنگ غیرقابل تحمل می‌شود، ممکن است ناگهان بینایی خود را از دست دهد. آزمایش ها نقصی از نظر ارگانیکی در چشمان او نمی‌یابند؛ با این همه سرباز هیستریک اصرار دارد که نابینا است و تا زمانی که او را از خط مقدم جبهه دور نکرده‌اند، بینایی او بازگشت نمی‌کند.

o       در هیستری میل افراطی به اجتناب از انجام دادن یا تجربه کردن برخی از اعمال یا موقعیت‌ها و نیز میل شدیدی به مورد مراقبت قرار گرفتن وجود دارد. وجود همین تمایل به وابستگی است که شخصیت هیستریک را مخصوصاً در معرض تلقین‌پذیری قرار می‌دهد.

o       این بیماری توسط  یوزف برویر Jozef Breuer  و زیگموند فروید ، روان‌شناس اهل اتریش، بطور گسترده بررسی شده و کتاب مطالعاتی در باب هیستری نوشتهٔ این دو شخص می‌باشد.

o       خصوصیات عمده این تیپ شخصیتی، توجه طلبی افراطی و آرایش ظاهری برای جلب توجه و هم چنین داشتن رفتارهای هیجانی و نمایشی است. این قبیل افراد، بسیار تلقین پذیر بوده و در روابط بین فردی، بیش از حدِ متعارف، از خود صمیمیت نشان می دهند. تیپ های هیستریکال بسیار احساسی، برون گرا، شورانگیز، تابع امیال، ساده لوح، بی آلایش و غالباً جذاب هستند. علاوه بر جذاب بودن به ویژه در بین جنس مخالف مردم پسند نیز هستند.

گستره شیوع این تیپ شخصیتی، در بین هنرمندان و به ویژه بازیگران سینما و در بین زنان، بیش تر از مردان است.

ویژگی های افراد دارای شخصیت هیستریک

 1.    وابسته بودن به دیگران:

o       این قبیل افراد، به گونه ای کودک وار وابسته به دیگران هستند.

o       از کم ترین استقلال شخصی برخوردارند و به تنهایی قادر به انجام امور خود نیستند،

o       توان تصمیم گیری ضعیفی دارند و همیشه منتظرند که دیگران برای آنان تصمیم بگیرند.

o       این ناتوانی به شکل جبران کمبود، نمود می یابد.

 2.     تشنه توجه و محبت:

o   حرکات و رفتارهاشان در جهت جلب توجه دیگران است و برای این کار، به هر ابزاری متوسل می شوند؛ از گریه و زاری گرفته تا ایماء و اشاره نامتعارف و آرایش های تند.

o       آنان دوست دارند هم چون یک بت پرستیده شوند.

 3.  رفتارهای نمایشی:

o       این گروه از افراد، رفتارهای نمایشی و درام گونه دارند. این قبیل رفتارهای نمایشی، ممکن است بسیار ظریف و تحسین برانگیز و یا خشن و پرخاشگرانه باشد. بیش تر در جمع و یا مهمانی های خانوادگی سعی می کنند با انجام حرکات نمادین و نقش بازی، در ذهن دیگران خاطره بکارند.

 4.  اغراق در بیان مسائل:

o       هنگام نظر دادن پیرامون مسائل یا اشخاص، بسیار اغراق آمیز و خارج از حد متعارف صحبت می کنند. آب وتاب خاصی به موضوع می دهند یا بیش تر از آن چه که هست، بزرگ توصیف می کنند و یا بیش از حد، کوچک نمایی و تحقیر می کنند.

 5.   هیجان زدگی:

o       بیش تر مواقع هیجان زده هستند.

o       غم، شادی، خوش بینی، بدبینی، ترس و… را به صورت متناوب و متغیر ابراز می کنند.

 6.   احساسات ناپایدار:

o       احساسات و عواطف آنان، متغیر و سطحی است به گونه ای که احساس شان پیرامون یک موضوع، مدام از حالتی به حالت دیگر تغییر می کند و از عمق بسیار کمی نیز برخوردار میباشد.

7.   خود محوری:

o       اشخاص هیستریکال، در واقع افرادی خود محور هستند.

o       وابستگی آنان به دیگران و گدایی توجه و محبت، به منزله این نیست که دیگران را افرادی بزرگ و محترم می پندارند، بلکه برای این است که آنان را رام و نگران احوال خود کنند که خود، نوعی استعمار محترمانه دیگران است.

 8.    ترس از تنهایی:

o       این قبیل افراد، به شدت از تنهایی هراس دارند و اگر مجبور شوند لحظاتی را تنها و بدون هم نشین سرکنند، به طور حتم پای تلفن خواهند نشست و با افراد زیادی تماس خواهند گرفت تا سرانجام موفق شوند با یکی دو نفر به صحبت بپردازند و از ترس تنهایی، رهایی پیدا کنند.

 9.      اعتماد به نفس پایین:

o       این قبیل افراد، به این دلیل که از غنای درونی بی بهره اند و وجود خود را در مهر تأیید دیگران احساس می کنند، افرادی شکننده هستند و اعتماد به نفس شان تا حد معنی داری کاهش یابنده است.

o       آنان برای این که مطمئن شوند در چشم انداز دیگران، افرادی بزرگ و محترم هستند، مدام به نظرخواهی از دیگران می پردازند.

 10.      تلقین پذیر:

o       افرادی زود باور هستند که :

  به راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می گیرند،

  به راحتی فریب می خورند،

به سرعت تحت تأثیر فضا و اشخاص قرار می گیرند به گونه ای که خود را از یاد می برند.

11.   تحریک پذیر:

o       زود برانگیخته می شوند و واکنش های تند و تیزی به محرک های محیطی می دهند.

چه موقع این تیپ شخصیتی، اختلال محسوب می شود؟

o       همه ویژگی های روان شناختی انسان، تا زمانی که در چرخه زندگی اش، بی نظمی و آشفتگی ایجاد نکرده باشد، هم چنان یک ویژگی و تیپ منحصر به فرد او تلقی می شود.

o       اما موقعی که آن ویژگی از حالت تعادل فراتر یا فروتر رود، اختلال نامیده می شود و باید مورد بررسی و درمان قرار گیرد.

درباره تیپ شخصیتی هیستریک نیز هنگامی که یک یا چند مورد از ویژگی های بالا، به صورت زمان دار و تکرار شونده در وجود فرد ریشه بدواند و مسیر روانی رفتاری او را از حالت طبیعی خارج کند، فرد به اختلال شخصیت هیستریک مبتلا می شود.

ویژگی های افرادِ در معرض ابتلا به اختلال شخصیت هیستری:

  دوست داشتنی

شوخ طبع

  بسیار خوش بین

غیرقابل پیش بینی

 شورانگیز و هیجانی

مغرور و خود پسند

 زندگی تئاتر گونه و شکوهمند

در زمان حال زندگی می کنند.

 از مدیریت خوبی برخوردارند.

 از آرایش و پوشش های اغواگرانه استفاده می کنند.

 از وجهه اجتماعی بالایی برخوردارند.

درمان

A.     روان درمانی:

o       اختلال شخصیت هیستریک نیز مانند سایر اختلالات روانی، قبل از هر نوع تجویز دارویی، باید از طریق روان درمانی بررسی و درمان شود.

بهترین تکنیک روان درمانی برای این قبیل افراد، استفاده از فن روان تحلیلی است که از آن طریق، در موقعیت ها و زوایای مختلف، از بیمار و رفتارهای او فیلم گرفته می شود، سپس بیمار به همراه روان شانس خود، به تماشای فیلم می نشیند و روان شناس، به آنالیز رفتارها و علائم هشداردهنده بیمار می پردازد. بیمار نسبت به وضعیت خود، بینش پیدا کرده و سپس به مقایسه اوضاع روانی و رفتاری خود با افراد عادی جامعه می پردازد.

B.     دارو درمانی:

o       درمان دارویی، زمانی قابل پی گیری است که در مرحله اول، درمان روان شناختی، جواب گوی مشکل فرد نباشد و دوم این که اختلال فرد، با سایر اختلالات روانی هم چون اضطراب، شیدایی، افسردگی و … همراه باشد. که در این حالت، از قرص های ضد اضطراب و افسردگی برای مهار رفتارهای تنشی فرد استفاده می شود.