اسکیزوفرنی به گروهی از اختلالات مغزی گفته میشود که در آن بیمار از واقعیت، تفسیری غیرطبیعی ارائه میدهد. اسکیزوفرنی ممکن است در برخی از افراد منجر به ترکیبی از توهم، هذیان و اختلالات تفکری و رفتاری شود. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در طول زمان توانایی مراقبت از خود و عملکرد طبیعی را از دست میدهند.
، اسکیزوفرنی به اختلال چندشخصیتی گفته نمیشود. معنای واژۀ اسکیزوفرنی «ذهن دوبخشی» است و به عدم تعادل بین احساسات و تفکر منجر میشود. اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن است که نیاز به درمان مادامالعمر دارد.
اسکیزوفرنی یک بیماری مغزیست
دلایل ایجاد اسکیزوفرنی شناخته شده نیستند. اما محققان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیط زیستی باعث توسعۀ این بیماری میشود. مطالعات تصویربرداری از سیستم عصبی نشان میدهد تغییر در ساختار مغز و سیستم عصبی مرکزی، سبب ابتلای افراد به اسکیزوفرنی میشود. به اعتقاد آنها اسکیزوفرنی یک بیماری مغزی است. اگر اسکیزوفرنی درمان نشود سبب به وجود آمدن مشکلات احساسی- رفتاری بسیاری میشود. از عوارض ناشی از اسکیزوفرنی میتوان به مسائل ذیل اشاره کرد:
• خودکشی
• رفتارهای مخرب از جمله آسیب به خود
• افسردگی
• سوءاستفاده از الکل، مواد مخدر و یا داروها
• فقر و خانه بهدوشی
• درگیریهای خانوادگی
• تمایل به انجام جرم
• بیماریهای قلبی (که اغلب به سیگار کشیدنهای بیش از
علائم اسکیزوفرنی در اوایل ۲۰ سالگی آشکار میشود و در زنان معمولاً این علائم در اواخر ۲۰ سالگی یا اوایل ۳۰ سالگی بروز پیدا میکند. تشخیص اسکیزوفرنی در کودکان بعید است و همینطور این بیماری در افراد ۴۰ ساله و مسنتر از آن نادر است.
علائم
نشانههای اسکیزوفرنی با نشانههای بسیاری از بیماریها مشترک است. علائم اسکیزوفرنی در اوایل ۲۰ سالگی آشکار میشود و در زنان معمولاً این علائم در اواخر ۲۰ سالگی یا اوایل ۳۰ سالگی بروز پیدا میکند. تشخیص اسکیزوفرنی در کودکان بعید است و همینطور این بیماری در افراد ۴۰ ساله و مسنتر از آن نادر است.
علائم و نشانههای اسکیزوفرنی، عموماً به سه دسته تقسیم میشوند: مثبت، منفی و ادراکی.
علائم مثبت اسکیزوفرنی:
در اسکیزوفرنی، علائم مثبت، نشاندهندۀ بیاعتدالی و افراط یا دگرگونی عملکردهای طبیعی است. این علائم و عملکردهای غیرطبیعی شامل موراد ذیل هستند:
• هذیانگویی: این باورها به دنبال واقیعت نیستند بلکه معمولاً شامل سوءتعبیر یک تجربه یا درکاند. هذیانگویی شایعترین علامت اسکیزوفرنی است.
• توهم: معمولاً شامل دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارد میشود. اگرچه توهم ممکن است شامل تمام حواس (حواس پنجگانه) شود ولی شنیدن صداهایی که واقعی نیستند شیوع بیشتری بین افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارد.
• اختلال ذهنی: اشکال در تکلم و عدم سازماندهی افکار و بریده بریده سخن گفتن و حرفهای بیسر و ته و بیمعنا زدن یکی دیگر از علائم بیماری اسکیزوفرنی است.
• رفتارهای آشفته: که ا زطرق مختلف قابل تشخیص است، اعم از حماقتهای کودکانه و انجام رفتارهای غیرقابل پیشبینی.
علائم منفی اسکیزوفرنی
علائم منفی به کاهش یا عدم وجود ویژگیها و عملکردهای نرمال اشاره دارند. این علائم ممکن است ماهها یا سالها قبل از علائم مثبت خود را نشان دهند. که شامل موراد ذیل هستند:
• عدم علاقه و انگیزه برای انجام کارهای روزمره
• بی علاقگی به همه چیز
• کاهش
اسکیزوفرنی میتواند باعث تغییرات خلق و خویی شود و فرد را دچار افسردگی و نوسانات رفتاری کند. افرد دچار اسکیزوفرنی اغلب به نظر عجیب و غریب رسیده و باعث میشوند دیگران از آنها اجتناب کنند و بنابراین فرد دچار انزوای اجتماعی میشود.
توانایی برای برنامهریزی یا انجام فعالیت
• اهمیت ندادن به بهداشت شخصی
• انزوا
• بیانگیزگی
علائم ادراکی (شناختی) اسکیزوفرنی
اشکال در عملکرد ذهن از علائم شناخت اسکیزوفرنی است. این علائم ممکن است باعث ناتوانی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی شده و آنها را در انجام فعالیتهای روزانهشان دچار مشکل کند. فرد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است با این علائم به دنیا بیاید و در طول زمان این اختلالات بیشتر هم میشود و آنها عبارتند از:
• عدم توانایی در تشخیص اطلاعات
• مشکل در توجه
• مشکلات حافظهای
اسکیزوفرنی، بر خلق و خو تاثیر میگذارد
اسکیزوفرنی میتواند باعث تغییرات خلق و خویی شود و فرد را دچار افسردگی و نوسانات رفتاری کند. افراد دچار اسکیزوفرنی اغلب به نظر عجیب و غریب رسیده و باعث میشوند دیگران از آنها اجتناب کنند و بنابراین فرد دچار انزوای اجتماعی میشود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
از آنجایی که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی آگاهی و هوشیاری خود را از دست میدهند، بنابراین نیاز بیشتری به مراقبتهای پزشکی و دارویی دارند و این وظیفۀ دوستان و اقوام است که به آنها کمک کنند.
فکر خودکشی
افرادی که دچار اسکیزوفرنی هستند معمولاً به خودکشی فکر میکنند. برای کمک به عزیزتان برای اینکه فکر خودکشی را به عمل تبدیل نکند با دکتر تماس بگیرید و روان درمانی و روانپزشکی را به صورت جدی پیگیری کنید.
کمک کردن به فردی که مبتلا به اسکیزوفرنی است
اگر فکر میکنید فردی که میشناسید دچار اسکیزوفرنی شده است، درمورد نگرانیهایتان با او صحبت کنید. شما میتوانید او را مجبور کنید که تحت درمان جدی قرار گیرد.
اسکیزوفرنی به درمان مادامالعمر نیاز دارد