ورزش وتاثیر مثبت آن بر انحرافات جامعه

کارشناسان تربیت بدنی یادآور شده‌اند علت رفتار بزهکارانه و انحراف اجتماعی برخی افراد در حقیقت در اختیار نداشتن فرصت‌های مناسب برای آموزش ورزش به آنان و اجرای بازی‌ها به شیوه‌ای پذیرفته شده است؛ زیرا بخش عمده‌ای از آموزش اجتماعی اساسی فرد عادی و جلوگیری از بروز انحراف رفتاری یا اجتماعی در او می‌تواند از طریق اجرای جهت یافته و مراقبت شده بازی‌های ورزشی ، کارشناسان تربیت بدنی یادآور شده‌اند علت رفتار بزهکارانه و انحراف اجتماعی برخی افراد در حقیقت در اختیار نداشتن فرصت‌های مناسب برای آموزش ورزش به آنان و اجرای بازی‌ها به شیوه‌ای پذیرفته شده است؛ زیرا بخش عمده‌ای از آموزش اجتماعی اساسی فرد عادی و جلوگیری از بروز انحراف رفتاری یا اجتماعی در او می‌تواند از طریق اجرای جهت یافته و مراقبت شده بازی‌های ورزشی ، تحت یک رهبری آگاه و شایسته صورت گیرد. علاوه بر این، چنین بازی‌هایی می‌تواند گسستگی‌ها و روابط شکننده میان نوجوانان در مناطق مختلف شـهــری را بــزدایــد و تـیــم‌هـای ورزشـی و فعالیت‌های رقابت آمیز ورزشی را بر جای بنشاند.رابطه ورزش با بزهکاری زمینه‌ای است که هنوز نیازمند تحقیقات و پژوهش‌های پیگیری است تا ماهیت این رابطه روشن شود و ابعاد و عوامل مؤثر در آن شناسایی گردد؛

 اما به‌طور خلاصه می‌توان گفت دست کم 2 رهیافت وجود دارد که به فهم رابطه میان ورزش و بزهکاری کمک می‌کند.

• ‌رهیافت نخست: جبران و ارضای نیازهای روانی - اجتماعی

 ‌فعالیت‌های ورزشی، به‌ویژه ورزش‌های رزمـی‌، مـوضـوعـی اسـت کـه شـمـار زیادی از نوجوانان بزهکار به آنها توجه و علاقه نشان می‌دهند؛ زیرا این‌گونه فعالیت‌ها توانایی‌های بدنی بزهکار را تقویت می‌کند و از این جهت باعث خود شکوفایی یا تحقق ذات  او می‌شود. همچنین جایگاه متمایزی در میان همگنانش به او می‌دهد، عوامل محرومیتی را که با آنها روبه‌رو ست و از آنها رنج می‌برد، به اندازه کافی جبران می‌کند و افزون بر اینها، فرصت‌هایی برای تحرک اجتماعی در اختیار بزهکار برتر ورزشی می‌نهد.وینبرگ و آروند، 1952، به پناه بردن بزهکار به بوکس به عنوان نمادی از جبران و فرصتی برای تـحـرک اجـتماعی و رسیدن به مرحله بوکس حرفه‌ای اشاره کرده‌اند. پراکندگی بزهکارانی که به انواع معینی از فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند، در میان باند‌‌ها و دسته‌های جوان به همین عامل نسبت داده می‌شود.‌‌ کوهن، در سال 1972 به ظهور موج‌های انحراف جوانان حرفه‌ای یا بزهکار، نظیر مودها ‌ و روکرها، در دهه شصت اشاره کرده است. اعضای این باندهای جوان، شیفته موتورسواری بودند و لباس‌های چرمی‌ غیرمعمول و مزین به دگمه‌ها و قطعات فلزی می‌پوشیدند و در کوی و برزن‌های محله خود رعب و وحشت ایجاد می‌کردند. چنان‌که مجدداً نیز شاهد ظهور جوانان پانک و سر تراشیده‌هایی ‌‌ در انگلستان هستیم. در گزارش هاریگتون‌، 1968، اشاره شده است که اعمال و رفتار جوانان تشویق‌گر و هوادار تیم‌های فوتبال بیان کننده وجود رفتارهایی نابهنجار و بلکه در بسیاری اوقات منحرف،  نبود ثبات عاطفی و فقدان هوشیاری می‌باشد.‌

• رهیافت دوم : اصلاح و تربیت

‌ رهیافت دوم بر این فرض استوار است تا زمانی که ورزش مورد توجه و علاقه چشمگیر نوجوانان بزهکار یا منحرف باشد، چرا نباید آن را در جهت درمان و توانبخشی اجتماعی به‌کار گرفت؛ زیرا محیطی که در آن فعالیت‌های ورزشی تحت یک رهبری آگاه انجام می‌گیرد، در حقیقت یک محیط اصلاحی و ارشادی برای تربیت و سازندگی نوجوانان و تغییر و تعدیل رفتارهای آنان متناسب با ارزش‌ها و هنجارهای جامعه او مـی‌بـاشـد. تـجربه‌‌ها و واقعیت‌های زندان‌‌ها، کانون‌های اصلاح و تربیت نوجوانان، پناهگاه‌ها و دیگر مراکز حمایت اجتماعی کودکان و جوانان، گواه موفقیت این رویکرد است. این اندیشه‌‌ها از مدت‌ها پیش بروز پیدا کرده است. با آغاز قرن بیستم، اندیشمند تربیتی روسی مکارنکو برای نخستین بار اقدام به ایجاد اردوگاه‌هایی برای نوجوانان کرد که غالب برنامه‌‌ها و فعالیت‌های آنها پیرامون فعالیت‌های بدنی و ورزش متمرکز بود.رهبران ورزش در مصر فراموش نمی‌کنند که مؤسسه‌ها و نهادهای حمایت از نوجوانان در دهه چهل سده بیستم، یکی از منابع اصلی تربیت ژیمناست‌های برتر بودند و اکثر بازیکنان تیم ملی مصر، در دوره شکوفایی این ورزش را فارغ التحصیلان همین مؤسسات تشکیل می‌دادند؛ اما لازم است از رهبری آگاه ورزشی یاد کنیم که این قهرمانان را تربیت کردند و آنان را مورد حمایت و توجه قرار دادند.در پژوهش بوهرمن ‌ که برای شناخت برخی جنبه‌های انحراف و رابطه آنها با فعالیت ورزشی در میان دانش آموزان دختر دبیرستانی در آیوا به‌عمل آمده ، نتایج نشان داده است که مشارکت ورزشـی رابـطـه مـعـکـوس (مـنـفـی) با استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی ، تقلب در امتحانات و سرو کله پیدا کردن با پلیس دارد. نتایج این تحقیق ، همچنین حاکی از آن است که درجه عـمـلـکرد ورزشی با رفتارها و خلق و خوی پسندیده متداول رابطه مثبت دارد.‌‌ در تحقیقات لندرز و لندرز، نتایج نشان داد که مسابقات ورزشی مدارس در کاهش میانگین بزهکاری نوجوانان تأثیرات مفیدی دارد. این نتایج آشکار ساخت که بالاترین میانگین بزهکاری میان افرادی بوده که در برنامه‌های فعالیت بدنی داخل مدرسه شرکت نمی‌کنند و برعکس، کمترین میانگین بزهکاری میان افرادی بوده است که این 2 پژوهشگر آنها را در2 گروه ورزشکاران و رهبران خدمات ورزشی مدرسه تقسیم‌بندی کرده بودند.

نـتـایج تحقیق ریچاردسون ‌‌ که در مورد دانشجویان مراجعه کننده به کلینیک متخصص روانی - اجتماعی صورت گرفته، نشان داده است که میان دانشجویانی که به مشاوره روانی نیاز دارند، ارتباطی با فعالیت‌های ورزشی یا تفریحی بـه‌چـشـم نـمـی‌خورد. او نتیجه‌گیری کرده که شرکت در فعالیت‌های تفریحی و ورزشی موجب حفظ ثبات عاطفی و تعادل در تصمیم‌گیری‌ها می‌شود.  ‌بـا مـطـالـعـه 2 نظریه مذکور در خصوص فعالیت‌های بدنی و ورزشی و پژوهش‌های اخیر چنین استنباط می‌شود که ورزش و فعالیت‌های ورزشی، به‌ویژه اگر با رهبری و هدایت متناسب با اصول رفتاری و تربیتی باشد، در پیشگیری از بزه و حتی درمان و اصلاح آن نقش به‌سزایی خواهد داشت و لزوم پرداختن به این مسئله را برای مسئولان تربیتی و آموزشی و کارشناسان و مربیان ذی‌ربط بیش از پیش روشن می‌سازد.‌