اختلال شخصیت وابسته یکی از انواع اختلالات شخصیتی است که نیاز به توجه و درمان خاص دارد. اختلال شخصیت وابسته با صفت مهر طلب بودن توصیف می شود. ترس از تنهایی و بی پناهی، وابستگی او را به میزان زیادی افزایش میدهد. آنچه که دیگران به راحتی حاضر به گذشتن از آن نیستند، برای شخص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به راحتی قابل بخشش است. و برای حفظ آرامش و موافقت دیگران خود را درگیر فعالیتهای پر زحمت میکند. و یا وعدههایی میدهد که قادر به برآورده کردن آنها نیست. همچنین حاضر به برقراری روابطی میشود که هدف آن فقط سود جویی از اوست.
ویژگی های افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته
شخص مبتلا به اختلال شخصیت وابسته کشمکش درونی بیوقفهای در اعتماد کردن به دیگران دارد. زیرا همیشه میترسد که مبادا رها شود. و در پی آن است که دیگران او را نسبت به محبت و وفاداری خود خاطرجمع کنند. او محتاج است. و از شما میخواهد توجه و وقت خود را صرف او کنید.
بنابراین میتوان ویژگیهای اصلی اختلال شخصیت وابسته را چنین برشمرد:
او بدون دریافت راهنمایی و قوت قلب از سمت شما قادر به تصمیم گیری های عادی روزمزه خود نمی باشد.
برای به عهده گرفتن اکثر مسوولیتهای زندگیاش به شما یا دیگران وابسته است.
ترس از طرد شدن یا از دست دادن حمایت دیگران مانع از آن میشود که ابراز وجود کنند.
به علت عدم اعتماد به قابلیتها و قدرتهای خود به سختی میتواند کاری را آغاز کرده یا وظایفش را به تنهایی انجام دهد.
به شدت تلاش میکند تا محبت و حمایت دیگران را بدست بیاورد.
ترس و نگرانی شدید از عدم توانایی در محافظت از خود، او را اکثراً با احساس عذاب و بیپناهی مواجه میسازد.
وقتی یک رابطه صمیمی را از دست میدهد، به سرعت و مصرانه در پی برقراری یک ارتباط جدید است. تا توجه و حمایتی را که نیاز دارد به دست بیاورد.
ترس از اینکه مجبور باشد به تنهایی از خودش مراقبت کند به طرز غیر واقعبینانه ذهنش را مشغول میکند.
منشاء به وجود آمدن اختلال شخصیت وابسته چیست؟
فقدان عزت نفس و خودکفایی شخصیت وابسته از آنجا ناشی میشود که او بدون کمک دیگران قادر نیست در جامعه عملکرد مناسبی داشته باشد. آنها به ندرت قادرند کار یا پروژهای را به تنهایی انجام دهند. و اگر هم انجام دهند مدام در پی تایید گرفتن و یا دلگرمی از جانب دیگران هستند. بدون راهنمایی دیگران به سختی قادر به اتمام کاری هستند. و یا در انجام دادن آن با شکست مواجهه میشوند.میتوان گفت تلاقی اتفاقات مختلف را بایستی در شکلگیری چنین ویژگی شخصیتی امکان پذیر دانست. این امکان وجود دارد آنها در محیطی رشد کرده باشند که در آن تحت کنترل شدید، حمایت بیش از اندازه و رسیدگی افراطی پدر و مادر خود بودهاند. و والدین او نه تنها در رشد خودکفایی کودک ناکام ماندهاند، بلکه در هر مرحله از سنین رشد، استقلال او را مسئله ای ناچیز و کم اهمیت تلقی کردهاند. چیزی که در جلسات مشاوره کودک بسیار دیده میشود، این است که در این وضعیت کودک یاد نمیگیرد که به تنهایی نیازهایش را برآورده کند. و یا تصمیم بگیرد. حتی ممکن است با عناوینی مانند بچه ننه، لوس، و یا نازک نارنجی توسط هم سالانش مورد تمسخر قرار گیرد.
ویژگی اصلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته چیست؟
اصلیترین مشغله ذهنی شخصیتهای وابسته افکار وحشت انگیز آنها در مورد انزوا و تنها ماندن در دنیایی است که بدون کمک دیگران قادر نیستند از عهده آن برآیند. همانطور که از نام آن پیداست فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به دیگران نیاز دارد. و از این رو تمام سعیاش این است که دیگران را در کنار خود داشته باشد.
به طور خلاصه میتوان چنین گفت که شخصیت وابسته به شکل وحشتناکی گرفتار ترس از تنها ماندن است. افراد مبتلا به این نوع از اختلالات شخصیتی خود را با کمبودهایی که دارند میشناسند. تا اینکه در پی یافتن قابلیتهای مثبت خود باشند. اگر دیگران را در کنار خود داشته باشند خوشحال و راضی هستند. و اگر خود را در جمعی ببینند که در آن دوستی تضمین شده امنی با دیگران دارند این خوشحالی مضاعف میشود.
شخصیت وابسته به عنوان همسر
ویژگی هایی که امروز در مورد همسر یا معشوغه خود شاهدش هستید نتیجه تمام این تجربهها همراه با ترس ذاتی او از تنها ماندن است. این اختلال در زنان به اندازه قابل توجهی بیشتر از مردان است. اگر در حال حاضر با یک شخصیت وابسته رابطه عاطفی دارید ممکن است احساس دربند بودن و درماندگی به شما دست دهد. اگر همسر شما به اختلال شخصیت وابسته باشد حتما متوجه شدهاید که خواستهها و نیازهای او با گذشت زمان از شما بیشتر و بیشتر میشود. و حالا به جایی رسیده که قسمت اعظم زندگی شما را به خود درگیر کرده است.
در نتیجه یافتن زمانهایی برای خلوت کردن با خود و یا لذت بردن از آزادی و استقلال کمترین اهمیت و جایگاه را در دنیای خواستههای عاطفی همسر شما دارد. در نهایت تمام اینها احساس رنجش خاطر و خشم را در شما میانگیزد. مشاوران خانواده معتقدند که تعیین حد و مرز جدی و قاطع و حتی دوری کردن از همسر ممکن است وابستگی و نیازمندی فرد مبتلا را بیشتر از قبل کند. این چرخه منفی بیپایان و طاقت فرسا خواهد بود. مشکل اصلی در چیست؟ او مهارتهای لازم و نیز شناختی از ارزشهای خود ندارد. تا بتواند در زندگی مشترک، شریک واقعی و همتای شما باشد.
آیا ازدواج با فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته توصیه میشود؟
نیازهای مبتلایان به اختلال شخصیت وابسته هیچگاه ارضا شدنی نیستند. این شخص باعث میشود تا شما با گذشت زمان، زندگی در کنار شخص وابسته، اجباری به نظر بیاید. و احساس خواهید کرد صرفاً در حال ایفای نقش پدر یا مادر برای او هستید. آنچه در ابتدا عاشقانه به نظر میرسید به زودی تبدیل به فضایی بسته و خسته کننده میشود. از این رو در جلسات مشاوره ازدواج پیشنهاد میشود که به شدت از ازدواج با چنین افرادی خودداری شود. چرا که اگر این افراد به درستی درمان نشوند، زندگی را به شدت سخت و خستهکننده میکنند.
اما راه حل برای درمان چیست؟
اگر قصد دارید تا با یک شخصیت وابسته یک رابطه طولانی را حفظ کنید حتما باید زوج درمانی را جدی بگیرید. این کار به شما کمک میکند مهارتهای مناسبی را که برای بهتر شدن این رابطه موثرند کسب کرده و ارتقا دهید. نکته مثبتی که در شخصیتهای وابسته وجود دارد این است که آنها برای ایجاد تغییر و تحول در رابطه خود نسبت به دیگر اختلالات شخصیتی با انگیزهتر هستند. داشتن ارتباط مستمر با یک متخصص و مشاور روانشناس ممکن است محبوبیت و توجهی را که او به آن نیاز دارد را برایش فراهم کند. تا به محض شکل گیری ارتباط موثر درمانی با کمی تشویق برای دنبال کردن این جلسات انگیزه پیدا کند.